Het ontstaan
Tot nu was 1 mei een belangrijke symbolische datum voor het Collectief Werknemers Zonder Papieren en nadien het Collectief Sans Papier Belgique.
Vanaf 2012 is 15 mei ook een belangrijke symbolische datum. Twee weken na de Dag van de Arbeid startten dit jaar 3 mensen zonder papieren in samenwerking met Samenlevingsopbouw een eigen moestuinproject op. Ze doopten het HumanaTerre.
HumanaTerre is de vrucht van bijna anderhalf jaar samenwerking met een groep mensen zonder wettig verblijf. Het is het resultaat van eindeloze gesprekken in groep en individueel over de schrijnende situatie waarin mensen zonder wettig verblijf in Brussel leven (of spreken we beter van overleven?) en werken (of spreken we beter van uitgebuit worden?). Maar het is ook het resultaat van gesprekken over dromen en verlangens, wensen en idealen.
Eind 2011 was de hoop op een beter leven en wezenlijke veranderingen door de politieke strijd van mensen zonder wettig verblijf verder weg dan ooit. We besloten dat we er ofwel mee ophielden, ofwel op zoek moesten naar een activiteit met direct resultaat. We kozen voor de tweede optie.
Een idee
2011 liep ten einde en 2012 vatte aan. In de tweede week van 2012 kwamen we voor het eerst samen. Niet op de zolder van Meeting en ook niet in de zaal van het Anker waar we al zo vaak vergaderd hadden, het afgelopen jaar. We zochten een nieuwe plek op en noemde die 'l'Espace du Possible'. Wie er binnenging, had zich aan vier zaken te houden: eenieder spreekt er enkel voor zichzelf, er wordt enkel in termen van mogelijkheden gesproken, elke uitspraak is evenwaardig aan de andere, enkel het heden is er van tel. Binnen deze vier condities kreeg de ruimte van het mogelijke vorm. Drie keer bezochten we samen met een tiental mensen zonder wettig verblijf deze ruimte. Iedere keer kreeg de groep één centrale vraag mee, waar ze tegen het einde van het bezoek een antwoord op geformuleerd moesten hebben. De eerste keer was dat de vraag 'Wat wil ik?'. De tweede keer was het de vraag 'Wat kan ik?' en de derde keer werd het de vraag 'Wat doe ik daarmee?'.
Tegen half februari waren de krijtlijnen uitgezet van een initiatief door en voor mensen zonder papieren, vertrekkend van de concrete dromen en idealen, maar ook van de concrete capaciteiten van een groep mensen zonder papieren.
Op (be)zoek
De weken die volgden, gingen we ons licht opsteken in allerlei projecten die aansloten bij de praktijken die de groep besproken had. We bezochten een huis dat vakanties en huiswerkbegeleiding organiseert voor kinderen van vluchtelingen in Brussel, we bezochten een sociale kruidenier en huisvestingsinitiatief voor mensen zonder wettig verblijf, we gingen op bezoek bij een initiatief in Antwerpen dat mensen in armoede de ruimte geeft om te doen waar ze goed in zijn en een wekelijks sociaal restaurant organiseert, we werden rondgeleid in een biodynamische groentetuin in Brussel waar mensen opgeleid worden en waar de oogst in de vorm van groetepakketten verkocht wordt en we bezochten een boomgaard/tuin die beheerd wordt volgens de principes van permacultuur door de JNM en de VUB. En als bij toeval bleek dit laatste terrein op zoek naar handen die het konden bewerken…
Een eigen plek …
Het denkwerk, de bezoeken en de nieuwe contacten van de voorbije maanden konden meteen hun nut bewijzen. In enkele dagen tijd vielen verschillende puzzelstukjes in elkaar en werd een activiteitenplan geschreven voor het terrein van de VUB. Het betrof een oude boomgaard van 1 ha die enkele jaren geleden werd ontdekt tussen de brandnetels en andere woekerplanten en die gelegen is naast de faculteit tandheelkunde in Jette en vlakbij het Laarbeekbos. De boomgaard werd tot nu toe onderhouden door de enthousiaste jongeren van de JNM, maar door tijdsgebrek ook een beetje aan haar lot overgelaten. De VUB schreef een prestigieus plan uit om van de boomgaard een plek te maken waar fauna, flora en mensen in evenwicht kunnen samenleven zonder elkaars biotopen aan te tasten. Meer informatie daarover vindt u op de webpagina van NatureWorks. Het activiteitenplan van de groep mensen zonder papieren werd aan de rector van de VUB voorgelegd. Begin mei viel bij Meeting een brief in de bus met daarin het goedgekeurde plan. Twee dagen later gingen we van start.
… om van en in te leven
De energie die we de voorbije maanden hadden opgespaard, kwam goed van pas. Er stond opeens heel veel te doen. Het huisje opruimen, materiaal aankopen, een teeltplan opstellen, een plan maken voor de hele tuin, zaden en plantgoed kopen, partners zoeken die ons kunnen ondersteunen door vorming aan te bieden rond biologisch tuinieren, middelen zoeken, en nog veel
Op deze blog kan u lezen hoe het project verder vorm krijgt. We houden u op geregelde tijden op de hoogte van de activiteiten en vorderingen in De Boomgaard. Veel leesplezier!